Ramai umat Islam masih keliru antara ibadah haji dan umrah, terutama dari segi waktu pelaksanaan, rukun, syarat, dan kos yang terlibat. Walaupun kedua-duanya melibatkan perjalanan ke Tanah Suci, ia merupakan ibadah yang berbeza dari sudut hukum dan pelaksanaan.
Dalam artikel ini, kita akan huraikan secara ringkas tetapi padat mengenai perbezaan haji dan umrah dari pelbagai aspek — sesuai bagi mereka yang baru merancang ke Mekah.
1. Perbezaan Dari Segi Masa
- Haji: Hanya boleh dilakukan sekali setahun, pada bulan haji (Zulhijjah). Tarikh-tarikh utama termasuk 8-13 Zulhijjah (Hari Tarwiyah hingga Hari Tasyriq).
- Umrah: Boleh dilakukan bila-bila masa sepanjang tahun, kecuali pada hari-hari tertentu ketika ibadah haji sedang berlangsung.
LSI keywords: bila boleh buat umrah, waktu haji dan umrah, musim haji, musim umrah
2. Perbezaan Dari Segi Rukun
| Rukun | Haji | Umrah |
|---|---|---|
| Niat (Ihram) | ✅ | ✅ |
| Tawaf | ✅ | ✅ |
| Sa’i | ✅ | ✅ |
| Wukuf di Arafah | ✅ (WAJIB) | ❌ |
| Melontar Jamrah | ✅ | ❌ |
| Tahallul | ✅ | ✅ |
| Tertib | ✅ | ✅ |
Wukuf di Arafah merupakan perbezaan terbesar – tanpa wukuf, haji tidak sah.
3. Perbezaan Kos Umrah dan Haji
| Ibadah | Kos Anggaran | Tempoh |
|---|---|---|
| Haji (Muassasah) | RM11,000 – RM12,000 | 40 – 45 hari |
| Haji (Swasta) | RM30,000 – RM80,000+ | 30 – 45 hari |
| Umrah Biasa | RM5,000 – RM8,000 | 9 – 14 hari |
| Umrah VIP | RM10,000 – RM20,000+ | 10 – 14 hari |
4. Hukum dan Kewajipan
- Haji: Wajib sekali seumur hidup bagi yang mampu dari segi kewangan, fizikal, dan keselamatan.
- Umrah: Sunat muakkad – sangat digalakkan, tetapi tidak wajib seperti haji.
Hadis riwayat Bukhari: “Islam dibina atas lima perkara… dan menunaikan haji bagi yang mampu.”
5. Ganjaran & Keutamaan
- Haji Mabrur: Ganjaran syurga. (HR Bukhari & Muslim)
- Umrah: Menghapus dosa antara dua umrah. (HR Bukhari)
Walaupun umrah tidak wajib, ia adalah peluang untuk mendapat pahala yang besar, terutamanya bagi mereka yang belum layak atau belum mendapat giliran menunaikan haji.
Ringkasan Utama
| Aspek | Haji | Umrah |
|---|---|---|
| Hukum | Wajib | Sunat |
| Masa | Bulan Zulhijjah sahaja | Sepanjang tahun |
| Tempoh | 30 – 45 hari | 9 – 14 hari |
| Kos | Lebih mahal | Lebih murah |
| Rukun Arafah & Jamrah | Ada | Tiad |
Kesimpulan
Umrah dan haji adalah ibadah besar yang memerlukan ilmu, persediaan, dan keikhlasan. Walaupun umrah boleh dilakukan bila-bila masa, haji tetap menjadi kemuncak ibadah dan kewajipan seumur hidup. Semoga artikel ini membantu anda mengenali perbezaan, merancang lebih baik, dan menilai kemampuan diri.